Tûşba’da kadın odaklı belediyecilik: Sokaktan, ekolojiye…

  • 09:02 8 Mayıs 2025
  • Güncel
Neslihan Kardaş 
 
WAN - Tûşba Belediyesi meclis üyesi Rabia Döner Çakır, bir yıllık belediye yönetimi olarak hayata geçirdikleri projeleri anlatarak, “Halkımızdan aldığımız inanç ve güvenle, eşbaşkanlık sistemiyle yönetilen belediyemizde kadınlar için daha güçlü adımlar atmaya devam edeceğiz” dedi.
 
Van’ın Tûşba ilçesi, son on yılda önemli siyasi değişimlere sahne oldu. 2014 yılında AKP’nin kazandığı belediye, 2019’da Halkların Demokratik Partisi (HDP) tarafından kazanılmış olsa da, seçilen eşbaşkanlara mazbata verilmediği için yönetim yeniden AKP’ye devredildi. 2024’te ise Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti), yüzde 55,52 oy alarak belediyeyi kazandı. Uzun süre AKP yönetiminde kalan Tûşba’da kadınlara dönük neredeyse hiçbir çalışma yapılmazken, DEM Parti’nin görevi devralmasıyla birlikte, belediyenin ilk adımları kadınları merkeze alan projeler ve hizmetler oldu.
 
Tûşba Belediyesi meclis üyesi Rabia Döner Çakır, kadın ve çocuk odaklı belediye çalışmalarını anlattı.
 
‘14 belediyenin tamamı halkın iradesiyle kazanılmıştır’
 
Tûşba ilçesinin 156 bin 717 kişilik nüfusuyla Wan’ın ikinci büyük merkez ilçesi olduğunu belirten Rabia Döner Çakır, bu nüfusun yaklaşık yüzde 20’sinin kırsal bölgelerde yaşadığını söyledi. Tûşba’nın bu dönemle birlikte toplam üç dönemdir belediyecilikle yönetilen bir ilçe olduğuna değinen Rabia Döner Çakır, “İlk dönem AKP yönetimindeydi. İkinci dönemde ise Kürt halkının yerel seçim kazanımlarıyla yönetimi devraldığı, ancak sonrasında kayyum uygulamalarıyla halk iradesinin gasp edildiği bir süreç yaşandı. Bu dönem de 31 Mart 2024 yerel seçimleriyle, halkımızın inancı, azmi ve kararlılığıyla yeniden kazanılmış bir belediyedir. Wan’da 14 belediyenin tamamı halkın iradesiyle kazanılmıştır” dedi.
 
‘İlk adım olarak güçlü bir kadroyla kadın birimini oluşturduk’
 
Belediyeyi devraldıktan sonra ilk dikkatlerini çeken noktalardan birinin, Tûşba Belediyesi’nde kadınlara dair hiçbir birimin bulunmaması olduğunu ifade eden Rabia Döner Çakır, “Kadını temsil eden, kadın odaklı çalışmalar yapan bir yapı yoktu. Bu durum bizi şaşırtmadı ama üzdü. Eşbaşkanlık sistemiyle yönettiğimiz belediyelerde bu tür eksikliklere tanık olmak elbette ki iç açıcı değil. İlk adım olarak güçlü bir kadroyla kadın birimini oluşturduk. Çünkü Tuşba’da kadın varlığı yok sayılmış, ötekileştirilmiş, görmezden gelinmişti. Biz bu anlayışa karşı kadın farkındalığını artırmak, kadın bilincini oluşturmak amacıyla mahalle mahalle, sokak sokak, ev toplantılarıyla çalışmalara başladık. Kadınların ilgisi oldukça büyüktü. Bu toplantılarda kadının toplumsal hayattaki rolü, yaşamın her alanındaki katkısı ve önemi üzerine eğitimler verildi. Eğitimler oldukça verimli geçti ve hala devam etmektedir” şeklinde konuştu.
 
‘Bilinçlendirme seminerleri yapıldı’
 
Belediye bünyesinde, uzman kişilerce kadın sağlığına yönelik eğitimler de düzenlendiğine dikkat çeken Rabia Döner Çakır, “Rahim ağzı kanseri, meme kanseri, hamilelik ve çocuk sağlığı gibi konularda bilinçlendirme seminerleri yapıldı. Bu eğitimlerin ardından kadınlara sağlık kitleri de hediye edildi” diye konuştu.
 
‘Hebun ismini karşı duruş olarak belirledik’
 
Kalecik merkezde Hebun Kadın yaşam Merkezinin açtıklarının anımsatan Rabia Döner Çakır, “Açtığımız Kadın Yaşam Merkezi, bizim için çok özel bir projeydi. ‘Hebun’ adını verdiğimiz bu merkezin ismi tesadüf değildi. Tuşba’da kadının varlığını yok sayan anlayışa karşı bir duruş olarak bu ismi seçtik. Açılış büyük bir şenlik ve coşkuyla gerçekleşti” sözleriyle konuştu.
 
Bedesten Çarşısı yenilenerek açıldı 
 
Bir sonraki adımlarının ise Bedesten Çarşısı olduğunu kaydeden Rabia Döner Çakır, “Kayyum döneminde kullanılmaz halde olan bu çarşıyı belediye olarak yeniden düzenledik. Eksiklikleri giderip, kadın emeğiyle doldurduk. El sanatları, halı dokuma, dikiş-nakış, müzik (saz, gitar, piyano), okuma-yazma gibi kurslar açtık. Katılım oldukça yoğundu. Ayrıca burada çalışan kadınların çocukları için bir kreş de açtık. Kadınlar çocuklarını güvenle bırakıp işlerine devam edebiliyorlar” ifadelerini kullandı.
 
Toplumsal cinsiyet eğitimleri 
 
Gençlerden gelen talepler doğrultusunda, sınava hazırlanan öğrenciler için bir etüt merkezi açtıklarına dikkat çeken Rabia Döner Çakır, “Öğrenciler bu hizmetten dolayı memnuniyetlerini bizlere ilettiler ve bu güvenle çalışmalarımızı daha da kararlılıkla sürdürüyoruz. Ayrıca belediyemize evlilik başvurusunda bulunan çiftlere aile içi şiddet, kadın hakları ve toplumsal eşitlik üzerine eğitimler veriliyor. Kadın personellerimize de hukuki haklarını bilmeleri için çeşitli seminerler sunuluyor” şeklinde kaydetti.
 
Ekolojik belediyecilik kapsamında çalışmalar
 
Kadınların ekonomik bağımsızlıklarını sağlamak için kent bostanı projesini de hayata geçirdiklerini hatırlatan Rabia Döner Çakır, “Belediyemizin tahsis ettiği alanda, elektrik, su ve altyapı desteğiyle kadınlar kendi üretimlerini yapabilecekleri bir alan kazandı. Hava şartlarından dolayı ekim çalışmaları ertelendi ancak kısa sürede tamamlanacak. Ekolojik belediyecilik kapsamında, Kadın Kent Ormanı projemizde de sona yaklaştık. Fidanlar hazır, sadece uygun hava koşullarını bekliyoruz” sözlerine yer verdi.
 
‘Her kadın özgürlüğüne ulaşana kadar çalışmaya devam edeceğiz’
 
Bir yıllık süreçte kadın odaklı birçok önemli projeyi hayata geçirdiklerini dile getiren Rabia Döner Çakır, “Elbette önümüzde uzun bir yol var. Ancak halkımızdan aldığımız inanç ve güvenle, eş başkanlık sistemiyle yönetilen belediyemizde kadınlar için daha güçlü adımlar atmaya devam edeceğiz. Kürt Kadın Hareketi'nin mücadelesiyle başlayan bu yolculuk, milyonlarca kadının karanlıktan çıkıp kendi kimliğiyle var olmasını sağladı. Bu bizler için büyük bir onurdur. Ancak halen milyonlarca kadın sistematik baskı altında, yalnızca hizmet eden, doğuran ve besleyen bir rol dayatmasıyla yaşamını sürdürmeye çalışıyor. Bu anlayışa karşı mücadelemiz sürecektir. Her kadın özgürlüğüne ulaşana kadar çalışmaya devam edeceğiz” dedi.